Ai đã từng làm quản trị chiến lược cho công ty hẳn không quên bài phân tích SWOT, trong đó có mục rất quan trọng là phân tích năng lực cốt lõi (core competency) của doanh nghiệp.
Hôm rồi, có việc phải tiếp cận với chiến lược kinh doanh của một doanh nghiệp lớn và khá nổi tiếng, tôi mới nhận thức rõ hơn về một vấn đề: họ thiếu đi bản sắc riêng. Chiến lược của họ đọc lên rất kêu, đầy tham vọng, nhưng điều đáng nói là cái chiến lược ấy dường như áp dụng cho bất cứ doanh nghiệp nào trong ngành cũng được. Chiến lược ấy không phải để giải quyết những vấn đề của họ, mà dường như để xây dựng một cái gì đó rất cao siêu và vĩ đại.
Một trong những nguyên nhân của cảm nhận trên là trong chiến lược ấy thiếu vắng những vấn đề thật sự sát sườn và nghiêm túc của doanh nghiệp, không làm rõ được cái core competency của họ ở chỗ nào. Mà lý do theo tôi hiểu là do họ không có đội ngũ nhân sự có bề dày gắn bó với doanh nghiệp. Lớp công thần từ ngày khởi nghiệp thì đã đành, mà ngay cả những siêu sao săn về từ các công ty nước ngoài thì cũng không ai trụ lâu quá 3 năm. Thành ra, việc hoạch định chiến lược chỉ có mình ông chủ độc thoại với sự chấp bút của tư vấn.
Hiện nay, có nhiều doanh nghiệp VN đang quan niệm rằng nếu họ có quyết tâm, có tiền thì sẽ tuyển được người giỏi về để chuyển đổi nhanh chóng doanh nghiệp từ lạc hậu, yếu đuối thành chuyên nghiệp và hùng mạnh. Hình như có một vài tấm gương thành công đang cổ vũ họ theo hướng đó. Nhưng tôi cho rằng thành công đó chỉ là ngắn hạn, vì nó không đặt trên một nền tảng vững chắc. Nếu từ trong gan ruột, doanh nghiệp đã rỗng tuếch và không thể tự thay đổi được mình, thì những kháng sinh từ bên ngoài hoặc là không trị nổi vi khuẩn (do sức đề kháng và nỗ lực nội tại yếu) hoặc sốc thuốc mà chết: doanh nghiệp hao tiền tốn của cho những thí nghiệm với “người tài“.